ความตึงเครียดระหว่างจีน-สหรัฐฯ จะยังดำเนินต่อไป แม้สหรัฐฯ จะเชิญ FM จีนเยือนวอชิงตันก็ตาม การเล่นบทการทูตสองหน้าใช้ไม่ได้ผลอีกแล้ว เพราะไม่มีสัญญาณตอบรับจากปักกิ่ง
วันที่ ๓ ส.ค.๒๕๖๖ สำนักข่าวโกลบัลไทมส์ และเซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์รายงานว่า กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ประกาศว่าได้เชิญ หวัง อี้ รัฐมนตรีต่างประเทศจีนที่ได้รับการแต่งตั้งใหม่ ซึ่งเป็นผู้อำนวยการสำนักงานคณะกรรมการการต่างประเทศสหรัฐฯของจีนให้ เยือนสหรัฐฯ ขณะที่ฝ่ายจีนไม่ได้เปิดเผยข้อมูลเกี่ยวกับคำเชิญ แม้จะมีการยืนยันการประชุมระหว่างนักการทูตอาวุโสของจีนกับเจ้าหน้าที่ระดับสูงของสหรัฐฯ จากกระทรวงการต่างประเทศและสภาความมั่นคงแห่งชาติในกรุงวอชิงตันก็ตาม นับเป็นความเย็นชาที่ฝ่ายจีนตอกกลับบ้าง พร้อมๆไปกับความก้าวร้าวทางทหารและเศรษฐกิจที่สหรัฐฯกระทำต่อจีน
ผู้เชี่ยวชาญชาวจีนกล่าวเมื่อวันพุธว่า สหรัฐฯ ยังคงยั่วยุและก้าวร้าวต่อจีนในหลายประเด็น รวมถึงกรณีละเอียดอ่อนที่สุดของไต้หวัน ดังนั้น แม้ว่าจีนจะยอมรับคำขอของสหรัฐฯ ในการรักษาการสื่อสารระหว่างการต่อสู้ที่รุนแรง แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าความตึงเครียดระหว่างจีนกับสหรัฐฯจะผ่อนคลายลงแต่อย่างใด ดังนั้นฝ่ายบริหารของ Biden จึงไม่ควรคาดหวังว่าความสัมพันธ์ทวิภาคีที่ย่ำแย่ลงจะสามารถจัดการได้ หากไม่แสดงความจริงใจที่จะแก้ไขการกระทำมุ่งต่อต้านจีนอย่างก้าวร้าวในทุกมิติ
กระทรวงการต่างประเทศจีนระบุในแถลงการณ์ที่เผยแพร่บนเว็บไซต์เมื่อวันอังคารว่า หยัง เต่า ผู้อำนวยการใหญ่ฝ่ายกิจการอเมริกาเหนือและโอเชียเนียของกระทรวงการต่างประเทศจีน ได้หารือกับผู้ช่วยรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ด้านกิจการเอเชียตะวันออกและแปซิฟิก แดเนียล คริสเตนบริงก์ และผู้อำนวยการอาวุโสฝ่ายกิจการจีนของสภาความมั่นคงแห่งชาติทำเนียบขาว ซาราห์ เบรานในวอชิงตัน ทั้งสองฝ่ายมี “การแลกเปลี่ยนความคิดเห็นอย่างตรงไปตรงมา เชิงลึก และเชิงสร้างสรรค์เกี่ยวกับความสัมพันธ์จีน-สหรัฐฯ ตลอดจนประเด็นระดับโลกและระดับภูมิภาคที่มีความสนใจและข้อกังวลร่วมกัน”
โฆษกกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯแมททิว มิลเลอร์ (Matthew Miller) กล่าวในการแถลงข่าวเมื่อวันอังคารว่าสหรัฐฯ ได้ “เชิญหวังไปวอชิงตันอย่างเป็นทางการ” มิลเลอร์ไม่ได้กล่าวว่าฝ่ายจีนตอบรับคำเชิญหรือไม่ เขาเสริมว่า “นี่คือความคาดหวังของวอชิงตัน” “เราคาดหวังอย่างแน่นอนว่าพวกเขาจะยอมรับและเป็นการเดินทางที่เราคาดว่าจะเกิดขึ้น แต่เรายังไม่ได้กำหนดวันที่”
ในถ้อยแถลงที่เผยแพร่โดยกระทรวงการต่างประเทศของจีน ไม่มีการกล่าวถึงคำเชิญดังกล่าว
แอสโซซิเอตเต็ท เพรส (AP) รายงานโดยอ้างเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ๒ คนเปิดเผยแพ็คเกจดังกล่าวจะรวมถึงการป้องกัน การศึกษา และการฝึกอบรมสำหรับผู้คนบนเกาะ วอชิงตันจะส่งระบบป้องกันภัยทางอากาศแบบพกพาหรือ MANPADS หน่วยข่าวกรองและหน่วยสอดแนม อาวุธปืนและขีปนาวุธด้วย
ด้านเอพีเปิดเผยว่า ฝ่ายนิติบัญญัติของสหรัฐฯ กดดันเพนตากอนและทำเนียบขาวให้เร่งส่งอาวุธไปยังเกาะไต้หวัน มีเป้าหมายเพื่อต่อต้านจีนเป็นสำคัญ
กระทรวงต่างประเทศจีนตอบโต้เมื่อวันพุธว่า การให้ความช่วยเหลือทางทหารของสหรัฐฯ สำหรับภูมิภาคไต้หวันของจีนละเมิดหลักการจีนเดียวอย่างร้ายแรง และข้อกำหนดของแถลงการณ์ร่วมสามฉบับระหว่างจีน-สหรัฐฯ ยังเป็นการบ่อนทำลายอธิปไตยและผลประโยชน์ด้านความมั่นคงของจีนอย่างร้ายแรง และทำลายความสัมพันธ์ระหว่างจีนกับสหรัฐฯ ตลอดจนสันติภาพและเสถียรภาพทั่วช่องแคบไต้หวัน กระทรวงฯ ระบุในถ้อยแถลงว่า จีนแสดงความเสียใจอย่างยิ่งและคัดค้านเรื่องนี้อย่างแข็งกร้าว และได้ทำการแยกทางจากฝ่ายสหรัฐฯอย่างจริงจัง
ตัน เค่อเฟย โฆษกกระทรวงกลาโหมจีนกล่าวเมื่อวันอังคารว่า “เราขอเรียกร้องให้สหรัฐฯ หยุดการสมรู้ร่วมคิดทางทหารทุกรูปแบบกับไต้หวัน และไม่เบี่ยงเบนไปจากเส้นทางที่ผิดและอันตราย วงล้อแห่งประวัติศาสตร์ของการรวมชาติของจีนกำลังดำเนินไปข้างหน้า และไม่มีใครหรือพลังใด ๆ ก็สามารถหยุดยั้งได้ ”
เขากล่าวย้ำว่า “กองทัพปลดปล่อยประชาชนจีน (PLA) ติดตามสถานการณ์ในช่องแคบไต้หวันอย่างใกล้ชิด รักษาระดับการเฝ้าระวังระดับสูง ปกป้องอธิปไตยและบูรณภาพแห่งดินแดนของชาติอย่างเฉียบขาด และรักษาสันติภาพและเสถียรภาพในช่องแคบไต้หวันอย่างแน่วแน่”
หลู่ เฉียง(Lü Xiang) ผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษาของสหรัฐฯ และนักวิจัยจาก Chinese Academy of Social Sciences กล่าวกับ Global Times เมื่อวันพุธว่า แม้ว่าจะยังคงขอการติดต่อสื่อสารกับเจ้าหน้าที่ระดับสูงของจีน แต่สหรัฐฯ ก็ไม่เคยหยุดการยั่วยุและความก้าวร้าวต่อคำถามของไต้หวันและประเด็นอื่นๆ เช่น การขัดขวางการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีตามปกติของจีน และการลงโทษอย่างผิดกฎหมายต่อบุคคลและสถาบันของจีน
นักวิเคราะห์เตือนว่า จีนจะไม่ลังเลที่จะใช้มาตรการตอบโต้ หากสหรัฐฯ เริ่มการยั่วยุครั้งใหม่ และในอนาคต หากสหรัฐฯ ยังคงดำเนินต่อไปในแนวทางนี้ การประชุมระหว่างเจ้าหน้าที่ระดับสูงของทั้งสองประเทศก็ไร้ความหมาย
