‘จะไม่มีโลกขั้วเดียวอีกต่อไป’ เป็นคำประกาศของอิหร่านเย้ยว่าสหรัฐฯไม่ใช่มหาอำนาจอีกต่อไปแล้ว และยืนยันจะจับมือกับเลบานอนและซีเรียเพื่อปลดปล่อยปาเลสไตน์อย่างเด็ดเดี่ยว
วันที่ ๑๘ เม.ย.๒๕๖๖ สำนักข่าวทัสนิมนิวส์และสปุ๊ตนิกรายงานว่า นัสเซอร์ คานานี โฆษกกระทรวงการต่างประเทศอิหร่านกล่าวว่า “ยุคที่สหรัฐฯ ถูกมองว่าเป็นมหาอำนาจสิ้นสุดลงแล้ว และอิหร่านไม่ได้จำกัดความสัมพันธ์ระหว่างประเทศไว้ในภูมิภาคใดภูมิภาคหนึ่ง เนื่องจากดุลอำนาจทั่วโลกกำลังเปลี่ยนไป”
Kanaani กล่าวกับนักข่าวในงานแถลงข่าวเมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมาว่า “อิหร่านเป็นรัฐที่ “มีอิทธิพล” ในการพัฒนาระดับภูมิภาคและระหว่างประเทศมาโดยตลอด เรากำลังเห็นการเปลี่ยนแปลงของดุลอำนาจในโลก และไม่มีโลกขั้วเดียวอีกต่อไป ปัญหาของการเป็นมหาอำนาจของสหรัฐฯ ได้ยุติลงแล้ว”
โฆษกเน้นย้ำถึงความพยายามของรัฐบาลอิหร่านในการใช้ประโยชน์สูงสุดจากเงื่อนไขใหม่เพื่อเติมเต็มผลประโยชน์ของชาติและเสริมสร้างการบรรจบกันของภูมิภาค
เขาปฏิเสธความคิดที่ว่าเตหะรานเชื่อมโยงนโยบายต่างประเทศกับข้อตกลงนิวเคลียร์ปี ๒๕๕๘ คานานีอธิบายว่าแผนปฏิบัติการร่วมฉบับสมบูรณ์ หรือ JCPOA เป็นเพียงหัวข้อหนึ่งในวาระนโยบายต่างประเทศของอิหร่าน
ฝ่ายบริหารของอิหร่านจะไม่ผูกมัดเศรษฐกิจและการดำรงชีวิตของประชาชนกับชะตากรรมของ JCPOA แม้ว่าจะยังคงยึดมั่นในโต๊ะเจรจาก็ตาม เขากล่าวเสริม พร้อมเน้นย้ำว่าอิหร่านมีความสามารถที่ยอดเยี่ยมในการส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างประเทศในด้านต่างๆ
ในคำปราศรัยในเดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๕ อยาตอลเลาะห์ เซยbด อาลี คาเมเนอี ผู้นำการปฏิวัติอิสลามได้เน้นย้ำถึงสัญญาณของการเปลี่ยนแปลงในระเบียบโลกและการเกิดขึ้นของระเบียบโลกใหม่ “ขนาดและลักษณะของคำสั่งใหม่ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่สามารถวาดโครงร่างของมันได้ บรรทัดฐานแรกของระเบียบใหม่คือ ‘การแยกตัวของสหรัฐฯ’ ซึ่งแตกต่างจากในอดีต เมื่อชาวอเมริกันถือว่าตนเองเป็นมหาอำนาจเพียงหนึ่งเดียวในโลก สหรัฐฯ ไม่มีตำแหน่งสำคัญในระเบียบใหม่และถูกโดดเดี่ยว ไม่มีทางเลือกนอกจากหยุดแทรกแซงส่วนต่างๆ ของโลก”
เมื่อปีที่แล้ว อิหร่านได้เสร็จสิ้นการเป็นสมาชิกใน Shanghai Cooperation Organization (SCO) ซึ่งเป็นกลุ่มยูเรเชียที่ประสานงานด้านการค้า ความมั่นคง และความร่วมมือทางการเมืองระหว่าง ๙ ประเทศหลัก โดยมีประเทศผู้สังเกตการณ์และพันธมิตรมากกว่า ๑๒ ประเทศ เมื่อรวมกันแล้ว สมาชิก SCO ประกอบด้วยประชากรมากกว่า ๔๐% ของโลก และมากกว่า ๓๐% ของผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP) ทั่วโลก
เมื่อเร็ว ๆ นี้ อิหร่านได้ปรับความสัมพันธ์กับคู่แข่งในภูมิภาคอย่างซาอุดีอาระเบีย ต้องขอบคุณทั้งสองประเทศที่พัฒนามิตรภาพกับจีน ซึ่งเป็นสมาชิก SCO อีกราย กลุ่มประเทศ BRICS ซึ่งเป็นประเทศกำลังพัฒนาอย่างรวดเร็วที่ไม่ใช่ประเทศตะวันตกได้ชั่งน้ำหนักในการขยายตำแหน่งของตน โดยเมื่อเร็วๆ นี้จีนและบราซิลได้แสดงความสนับสนุนความพยายามดังกล่าว อิหร่านเป็นหนึ่งในผู้เข้าแข่งขันเพื่อเป็นสมาชิก
แม้ว่าก่อนปี ๒๕๕๘ มาตรการคว่ำบาตรของสหรัฐและตะวันตกจะมีประสิทธิภาพและทำลายล้าง แต่หลังจากบังคับใช้อีกครั้งในปี ๒๕๖๑ หลายชาติปฏิเสธที่จะปฏิบัติตามยกเว้นภายใต้การคุกคามจากการกระทำของสหรัฐฯ และอิหร่านได้รักษาเส้นชีวิตผ่านการช่วยเหลือจากรัสเซียและจีน ซึ่งความแข็งแกร่งขึ้นจากการคว่ำบาตรของสหรัฐฯ ได้ขยายครอบคลุมทั้งสองชาติด้วย ในระยะสั้น มาตรการคว่ำบาตรของสหรัฐฯ ได้ก่อให้เกิดปัญหาทางเศรษฐกิจอย่างรุนแรง และทำให้การจัดการกับการระบาดใหญ่ของโควิด-19 ยากขึ้นมากในขอบเขตทั่วโลก
เพนตากอนอ้างในเอกสารยุทธศาสตร์ที่เผยแพร่ล่าสุด ว่ารัสเซียและจีนเป็นภัยคุกคามต่อ “ระเบียบระหว่างประเทศตามกฎ” หรือระเบียบโลกที่นำโดยสหรัฐฯ ซึ่งเกิดขึ้นหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ และระบุว่าอิหร่านและเกาหลีเหนือเป็นชาติที่ร่วมมือกับความพยายามนั้น การอ้างสิทธิ์เหล่านี้สนับสนุนการเปลี่ยนแปลงอย่างชัดเจนในการคิดเชิงกลยุทธ์ของสหรัฐฯ ที่มีต่อสิ่งที่วอชิงตันเรียกว่า “การแข่งขันชิงอำนาจอันยิ่งใหญ่” ซึ่งเป็นการพิสูจน์ให้เห็นถึงการสร้างกำลังทหารที่ใหญ่โตยิ่งขึ้นท่ามกลางแผนการทำสงครามในหลายแนวรบ
สถานการณ์ในอิสราเอลปัจจุบัน สะท้อนการฟันธงของฝั่งอิหร่านอย่างชัดเจน ดูแนวรบชายแดนซีเรีย-เลบานอนกับอิสราเอลจะเห็นชัด
อดีตเสนาธิการกองทัพอิสราเอลเปิดเผยว่า “เราอยู่ในสถานการณ์ที่ยากลำบากสำหรับประเทศ สังคม และกองทัพอิสราเอล”
“กองทัพอิสราเอลกำลังเผชิญการสู้รบพร้อมกันมากกว่า ๕ สมรภูมิ ในเลบานอน ซีเรีย เวสต์แบงก์ ฉนวนกาซา และอิหร่าน และผมกล่าวเพียง ๕ สมรภูมิเนื่องจากความปลอดภัยของข้อมูล”
โยฟ กัลแลนท์(Yoav Gallant) รัฐมนตรีกระทรวงสงครามของอิสราเอล มีความกังวลเกี่ยวกับอำนาจในภูมิภาคของอิหร่าน และกล่าวว่าเตหะรานได้เปิดฉากสงครามต่อต้านอิสราเอลในหลายแนวรบแล้ว
Gallant เสริมว่า “กองกำลังของอิสราเอล ได้ดำเนินการไปแล้วและจะดำเนินการต่อไปในทุกสนาม ไม่ว่าจะเป็นในปฏิบัติการลับและเปิดแนวรบตามแนวชายแดน ข้ามพรมแดน และสถานที่เป้าหมายที่ห่างไกลจากพรมแดน”
อิหร่านคือผู้ถือธงแห่งความรับผิดชอบและสนับสนุนขบวนการต่อสู้ต่างๆเพื่อชาวปาเลสไตน์
เจ้าหน้าที่อาวุโสของขบวนการต่อสู้เพื่อเลบานอนหรือฮิซบุลลอฮ ได้ยกย่องการสนับสนุนของอิหร่านที่มีไปยังแนวร่วมขบวนการต่อสู้ต่างๆในภูมิภาค โดยกล่าวว่าเตหะรานเป็นแนวหน้าในเรื่องนี้เสมอมา แม้จะต้องแลกกับการสูญเสียมากมายตามการคว่ำบาตรของสหรัฐและตะวันตก
เชค นาอีม กัสเซ็ม รองเลขาธิการฮิซบุลลอฮ กล่าวสุนทรพจน์เมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา ระหว่างพิธีที่สถานทูตอิหร่านในกรุงเบรุตเพื่อรำลึกถึงวัน Quds สากล
เขาย้ำว่า “เส้นทางการต่อสู้เพื่อยืนหยัดได้ถูกขยายอย่างเป็นระบบในภูมิภาคโดยมีสาธารณรัฐอิสลามแห่งอิหร่านเป็นหัวหอกและ มีขบวนการต่อสู้เพื่อปาเลสไตน์เป็นจุดโฟกัส จนถึงขณะนี้ได้พัฒนากลายเป็นกองกำลังที่น่าเกรงขาม”
