จากเมื่อวันที่ 27 กันยายน 2565 สำนักข่าวสปุ๊ตนิกและเดอะเจแปนไทมส์ รายงานแถลงการณ์กระทรวงการต่างประเทศรัสเซีย ได้เรียกตัวอัครราชทูตที่ปรึกษาประจำ สถานเอกอัครราชทูตญี่ปุ่น ณ กรุงมอสโกว์ เข้าพบนั้น
ทั้งนี้มีรายงานต่อมาว่า เพื่อแจ้งรัฐบาลรัสเซียประกาศให้ เจ้าหน้าที่กงสุล ประจำ สกญ.ญี่ปุ่น ณ เมืองวลาดิวอสตอค เป็นบุคคลไม่พึงปรารถนา เพอร์ซันนา นัน กราตา (Persona non Grata-PNG) เนื่องจากเป็นภัยต่อความมั่นคงของรัสเซีย และให้เดินทางออกจากรัสเซียภายใน 48 ชั่วโมง
โดยแถลงการณ์ข้างต้นมีขึ้นภายหลังหน่วยความมั่นคงกลางของรัสเซีย หรือ หน่วยเอฟเอสบี (FSB) Federal Security Service จับกุมนาย โมโตกะ ทัตสึโนริ(Motoka Tatsunori) เจ้าหน้าที่กงสุลประจำ สถานกงสุลใหญ่ญี่ปุ่นระหว่างส่งมอบเงินเพื่อแลกเปลี่ยนกับข้อมูลข่าวสารลับเกี่ยวกับความร่วมมือระหว่างรัสเซียกับต่างประเทศ และผลกระทบจากมาตรการคว่ำบาตรของชาติ ตะวันตกต่อเศรษฐกิจรัสเซีย
โดยระบุว่า ข้อมูลลับ ซึ่งเกี่ยวข้องกับความร่วมมือของรัสเซียกับประเทศในเอเชีย-แปซิฟิกที่ไม่ระบุชื่อ ได้รับมาเพื่อแลกกับ รางวัลทางการเงิน กระทรวงการต่างประเทศรัสเซียประท้วงญี่ปุ่น โดยอ้างรายงานของหน่วยเอฟเอสบี แต่ไม่มีปฏิกิริยาโต้ตอบทันทีจากโตเกียวในตอนแรก ต่อมากระทรวงการต่างประเทศจึงยื่นหนังสือประท้วง
รัสเซียถือว่าญี่ปุ่นเป็นประเทศที่ เป็นปรปักษ์ ซึ่งเข้าร่วมกับทุกประเทศในสหภาพยุโรป สหรัฐอเมริกา และพันธมิตร รวมทั้งอังกฤษและออสเตรเลียคว่ำบาตรรัสเซีย
ขณะที่ในวันเดียวกัน Blockdit World Update ได้โพสต์ภาพพร้อมข้อความเผยแพร่ถึงกรณีดังกล่าวไว้บางส่วนที่น่าสนใจด้วยว่า “วันที่ 26 กันยายน 2022 หน่วยข่าวกรองกลางรัสเซีย (FSB) ได้จับกุมตัว นายโมโตกิ ทัตสึโนริ กงสุลญี่ปุ่นประจำเมืองวลาดิวอสต็อกในรัสเซียในข้อหา จารกรรมสอดแนมและเป็นสายลับ
พร้อมหลักฐานข้อมูลลับเกี่ยวกับความร่วมมือขั้นสูงของรัสเซียกับประเทศในเอเชียแปซิฟิกหลายประเทศ รวมถึงความลับทางนโยบายรัสเซีย ต่อต้านการคว่ำบาตรของชาติตะวันตก นโยบายเศรษฐกิจในดินแดนทางทะเลและการจ่ายชำระเงินค่าสินค้าโภคภัณฑ์
เมื่อสายลับตนในคราบนักการทูตถูกจับได้ ทำให้ญี่ปุ่นถึงกับร้อนรนกลัวเรื่องจะสาวยาวไปถึงนายใหญ่สหรัฐ ทำให้นายโยชิมาสะ ฮายาชิ รัฐมนตรีกระทรวงต่างประเทศญี่ปุ่น เรียกตัวนายมิคาอิล กาลูซิน ทูตรัสเซียประจำญี่ปุ่นไปพบ และได้ยื่นหนังสือประท้วงเกี่ยวกับการคุมขังกงสุลญี่ปุ่นในวลาดิวอสต็อกดังกล่าว
ทั้งนี้รัฐมนตรีญี่ปุ่นอ้างแถว่า รัสเซียละเมิดอนุสัญญาเวียนนาและการเคลื่อนไหวของรัสเซียนั้นไม่สามารถยอมรับได้โดยสิ้นเชิง นักการทูตตนที่ถูกคุมขังไม่เคยเกี่ยวข้องกับงานที่ผิดกฎหมายใดๆ
ในเวลาต่อมากระทรวงต่างประเทศรัสเซีย ได้ออกประกาศว่า นายโมโตกิ ทัตสึโนริ นักการทูตชาวญี่ปุ่นที่เป็นสายลับจารกรรม และถูกคุมขังตามกฎหมายรัสเซีย ไม่ให้มีสถานะทูตระหว่างประเทศ แต่ให้สถานะเป็นบุคคลธรรมดา และให้เนรเทศออกนอกอาณาเขตของรัสเซียภายใน 48 ชั่วโมงทันที
ญี่ปุ่นอับอายหนักมากที่ถูกรัสเซียประจานชาวโลกว่าส่งสายลับมาในคราบนักการทูตจนถูกเนรเทศ ถือเป็นความอัปยศในสังคมญี่ปุ่น”