จากที่วันนี้ 27 กันยายน 2565 สำนักข่าวต่างประเทศรายงานถึงวลาดิเมียร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย ได้ลงนามกฤษฎีกามอบสัญชาติรัสเซียให้แก่ชาวต่างชาติ 75 คน ซึ่งหนึ่งในนั้น มีอดีตเจ้าหน้าที่ NSA เอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน (Edward Snowden) รวมอยู่ด้วย
ทั้งนี้อดีตเจ้าหน้าที่หน่วยข่าวกรองความมั่นคงแห่งชาติสหรัฐฯ หรือ NSA (National Security Agency) วัย 39 ปี ได้ขอลี้ภัยในรัสเซียตั้งแต่ปี 2556 หลังจากที่เขาเผยแพร่เอกสารข้อมูลความลับ เพื่อแฉว่า หน่วยข่าวกรองและหน่วยความมั่นคงของสหรัฐฯ ใช้โปรแกรมแอบสอดแนม แอบดักฟัง และแอบเก็บข้อมูลการสื่อสารทั้งหมดในอินเตอร์เน็ตทั่วโลก
นายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ให้เหตุผลว่า ที่เขาเปิดโปงความลับเช่นนี้ เพราะเขาเห็นว่า การทำงานของเครือข่ายหน่วยข่าวกรองสหรัฐฯ (U.S. intelligence community) ล่วงละเมิดสิทธิเสรีภาพของพลเมืองสหรัฐฯ มากเกินไป แม้กระทั่งผู้นำชาติพันธมิตรหลายประเทศ ก็ถูกดักฟังด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะรัฐบาลเยอรมนี ในสมัยที่นางอังเกลา แมร์เคิล (Angela Merkel) ยังเป็นนายกรัฐมนตรี
การกระทำของนายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน มีทั้งผู้ที่เห็นด้วยและไม่เห็นด้วย ซึ่งชาวอเมริกันจำนวนมากมองว่า นายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน คือวีรบุรุษผู้เปิดโปงรัฐบาลสหรัฐฯ ที่ละเมิดสิทธิเสรีภาพของพลเมืองชาวอเมริกัน
ขณะที่เจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัฐบาลสหรัฐฯ ส่วนใหญ่ไม่พอใจนายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน เป็นอย่างมาก โดยอ้างว่า นายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ทำให้การปฏิบัติงานของหน่วยข่าวกรองและหน่วยความมั่นคงของสหรัฐฯ ได้รับความเสียหายอย่างรุนแรง และทำให้เจ้าหน้าที่หน่วยความมั่นคงสหรัฐฯ ทั่วโลก ตกอยู่ในอันตราย
ทางการสหรัฐฯ ประกาศจับนายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ในข้อหาจารกรรมข้อมูลลับด้านความมั่นคง และเปิดเผยข้อมูลลับของรัฐบาลสหรัฐฯ โดยไม่ได้รับอนุญาต ซึ่งมีโทษจำคุกรวมทั้งหมดไม่ต่ำกว่า 30 ปี แม้ว่านายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน จะลี้ภัยอยู่ในรัสเซียตั้งแต่ปี 2556 แต่เจ้าหน้าที่รัฐบาลสหรัฐฯ ก็ยังคงประณามการกระทำของอดีตเจ้าหน้าที่ NSA รายนี้มาโดยตลอด
เช่นเดียวกับนายเนด ไพรซ์ (Ned Price) โฆษกกระทรวงต่างประเทศสหรัฐฯ ที่ยังคงยืนยันว่านายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ควรกลับมาสหรัฐฯ แล้วเข้าสู่กระบวนการยุติธรรม เพื่อเผชิญหน้ากับสิ่งที่เขาได้ทำลงไป แต่นายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน เคยกล่าวเมื่อปี 2562 ว่า เขาจะกลับไปสหรัฐฯ ก็ต่อเมื่อ เขามั่นใจว่า กระบวนการยุติธรรมของสหรัฐฯ ให้ความเป็นธรรมกับเขาจริง ๆ
ก่อนที่จะได้รับสัญชาติรัสเซีย นายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ได้รับอนุญาตในการอาศัยอยู่ในรัสเซียอย่างถาวร ตั้งแต่ปี 2563 ซึ่งเขาอยู่กับนางลินด์ซีย์ มิลส์ (Lindsay Mills) ภรรยาชาวอเมริกันที่ย้ายตามมาอยู่กับเขาในรัสเซีย และมีบุตรด้วยกัน 2 คน โดยที่นายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ได้รับสัญชาติรัสเซีย โดยไม่ต้องสละสัญชาติอเมริกัน ส่วนนางลินด์ซีย์ มิลส์ ก็เตรียมยื่นความประสงค์ขอหนังสือพาสปอร์ตรัสเซียเช่นกัน
อย่างไรก็ตาม ตลอดหลายปีที่ผ่านมา นายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ลดการกล่าวถึงการเมือง และวิพากษ์วิจารณ์นโยบายของรัฐบาลรัสเซียเพียงครั้งคราวเท่านั้น เพราะเขาพยายามอาศัยอยู่ในรัสเซียอย่างเงียบสงบ เพื่อไม่ให้เป็นที่จับตามอง แม้กระทั่งนโยบายด้านความมั่นคงของรัฐบาลรัสเซีย ที่ออกคำสั่ง “ปฏิบัติการพิเศษด้านการทหาร” อดีตเจ้าหน้าที่ NSA รายนี้ ก็มิได้ออกความคิดเห็นใด ๆ เกี่ยวกับการสู้รบระหว่างรัสเซียกับยูเครน
ด้านกองทัพรัสเซีย ที่กำลังเริ่มระดมกำลังทหารกองหนุนที่เคยเป็นทหารประจำการ ไม่ว่าชายชาวรัสเซียแต่ละคน จะถือสัญชาติอื่นด้วยหรือไม่ ซึ่งถ้าหากถูกเรียกตัว ก็ต้องกลับเข้าประจำการ เพื่อเตรียมพร้อมเข้าสู่สนามรบที่อาจหลีกเลี่ยงไม่ได้ในยูเครน แต่เนื่องจากนายเอ็ดเวิร์ด สโนว์เดน ไม่เคยเป็นทหารประจำการของรัสเซียมาก่อน จึงทำให้เขาไม่อยู่ในเกณฑ์ทหารกองหนุนที่ต้องกลับเข้าประจำการ แม้ว่าเขาจะมีประวัติการทำงานด้านความมั่นคงของสหรัฐฯ มาก่อนก็ตาม
