ในขณะที่ภาวะเศรษฐกิจถดถอยกำลังคุกคามโลก หลายๆ ประเทศในอาเซียนกำลังถูกกดดันให้เลือกข้าง ในภูมิภาคที่กำลังเสี่ยงถูกเปลี่ยนโฉมหน้าด้วยปัจจัยทางภูมิรัฐศาสตร์ สหรัฐและพันธมิตรตะวันตกกำลังบ่ายหน้ารุกคืบในเอเชีย-แปซิฟิก ด้วยกลยุทธ์ขยายความขัดแย้ง กระตุ้นสงครามตัวแทนเพื่อปิดล้อม ต่อต้านจีนอย่างเอาการเอางาน ล่าสุดสมาชิกอาเซียนที่โลกจับตา ทั้งกัมพูชาและ เมียนมาต่างยืนหยัดสานต่อความสัมพันธ์กับพันธมิตรรัสเซียและจีนโดยไม่หวั่นไหวการขูบังคับและมารตรการลงโทษทางเศรษฐกิจของสหรัฐ
วันที่ ๑๙ ส.ค.๒๕๖๕ สำนักข่าวขแมร์ไทมส์และรอยเตอร์รายงานการเคลื่อนไหวในเมียนมาและกัมพูชา โฆษกรัฐบาลทหารเมียนมา เปิดเผยว่าประเทศกำลังดำเนินการนำเข้าน้ำมันเบนซินและน้ำมันเชื้อเพลิงจากรัสเซีย เพื่อบรรเทาความกังวลด้านอุปทานและราคาที่เพิ่มสูงขึ้น ซึ่งนับเป็นประเทศกำลังพัฒนารายล่าสุด ที่ดำเนินการสั่งซื้อสินค้าพลังงานจากรัสเซียโดยไม่เกรงมาตรการคว่ำบาตรของสหรัฐและตะวันตกท่ามกลางวิกฤตพลังงานโลก
ประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้แห่งนี้ ยังคงรักษาความสัมพันธ์ฉันมิตรกับรัสเซีย แม้ว่าทั้งสองฝ่ายจะอยู่ภายใต้มาตรการคว่ำบาตรจากประเทศตะวันตก โดยเมียนมานั้นเป็นรัฐบาลมาจากการรัฐประหารที่โค่นล้มรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งเมื่อปีก่อนด้วยข้อหาทุจริตเลือกตั้งและผู้บริหารคอรัปชั่น ขณะที่รัสเซียถูกคว่ำบาตรจากเปิดปฏิบ้ติการพิเศษทางการทหารในยูเครน
รัสเซียได้ออร์เดอร์สินค้าพลังงานจากลูกค้าใหม่อีกแล้วในภูมิภาคนี้ หลังจากที่อินโดนีเซียสั่งซื้อล็อตใหญ่จากรัสเซียไปก่อนหน้านี้ เนื่องจากยุโรปที่เป็นปลายทางการส่งออกใหญ่ที่สุด จะระงับการนำเข้าน้ำมันจากรัสเซียในช่วงปลายปีนี้ ตอนนี้เร่งซื้อตุนกันใหญ่ใกล้หน้าหนาว ทำให้การคว่ำบาตรพลังงานของสหรัฐกร่อยสนิท
ซอ มิน ตุน โฆษกรัฐบาลเมียนทา กล่าวระหว่างแถลงข่าวเมื่อวันพุธที่ ๑๗ ส.ค.ที่ผ่านมาว่า “เราได้รับอนุญาตให้นำเข้าน้ำมันจากรัสเซียแล้วน้ำมันของรัสเซียมีคุณภาพและมีต้นทุนต่ำเป็นประโยชน์ต่อสถานการณ์ผันผวนในปัจจุบัน”
สื่อพม่ารายงานว่า การจัดส่งน้ำมันเชื้อเพลิงจะเริ่มตั้งแต่เดือน ก.ย.นี้ โดยซอ มิน ตุน กล่าวว่า พล.อ.อาวุโส มิน อ่อง หล่าย ได้หารือเกี่ยวกับน้ำมันและก๊าซระหว่างการเยือนรัสเซียเมื่อเดือนก่อน และในตอนนี้เมียนมาได้นำเข้าเชื้อเพลิงผ่านทางสิงคโปร์ นอกจากนี้ ทางการกำลังจะพิจารณาการสำรวจน้ำมันในเมียนมาร่วมกันกับรัสเซียและจีนด้วย
นอกจากวิกฤตทางการเมืองและความไม่สงบทางสังคม เมียนมายังได้รับผลกระทบอย่างหนักจากราคาเชื้อเพลิงที่เพิ่มสูงและปัญหาไฟฟ้าดับ ทำให้ผู้นำหันไปนำเข้าน้ำมันเชื้อเพลิงที่สามารถนำมาใช้ในโรงไฟฟ้าได้ ทั้งนี้ราคาน้ำมันพุ่งขึ้นราว ๓๕๐% นับตั้งแต่การรัฐประหารในเดือน ก.พ.๒๕๖๔ เป็น ๒,๓๐๐-๒,๗๐๐ จ๊าตต่อลิตร
รัสซียประกาศให้การสนับสนุนรัฐบาลเมียนมา ไม่ว่าสถานการณ์จะพัฒนาไปเป็นเช่นไร ขณะที่จีนยังคงให้ความร่วมมือในด้านเศรษฐกิจและการต่อสู้กับไวรัสโควิด-๑๙ อย่างต่อเนื่อง
สมาชิกอาเซียนที่สำคัญอีกประเทศหนึ่งคือกัมพูชา ซึ่งดำรงฐานะประธานอาเซียนในปีนี้ มีบทบาทประสานแก้ไขความร้าวฉานในหมู่ประเทศสมาชิก ที่เกี่ยวข้องกับกรณีเมียนมา
กัมพูชาจะจัดการฝึกร่วมทางทหารกับจีน รหัสโกลเด้น ดราก้อน (Golden Dragon) ในช่วงต้นปี ๒๕๖๖ รายงานอ้างแหล่งข่าวจากกระทรวงกลาโหมกัมพูชา ในโอกาสที่ พล.อ.เตีย บัญ รองนายกรัฐมนตรี และรมว.กลาโหมกัมพูชา เยือนจีนอย่างเป็นทางการระหว่าง ๑๓-๑๖ ส.ค.๒๕๖๕ ว่า พล.อ.เตีย บัญ ได้พบหารือกับ พล.อ.อ. ซู กิเหลียง(Xu Qiliang) รองประธานอาวุโสคณะกรรมการทหารจีน เกี่ยวกับความร่วมมือทางทหาร ได้แก่ การฝึกร่วมรหัส Golden Dragon ในปี ๒๕๖๖ หลังจากระงับไว้ตั้งแต่ปี ๒๕๖๔เนื่องจากการแพร่ระบาดของ โควิด-๑๙ และอุทกภัยในกัมพูชา รวมถึงการสร้างความเข้มแข็งทางยุทธศาสตร์รอบด้านระหว่าง ทบ.ทั้งสองประเทศ
มีจุดมุ่งหมายเพื่อส่งเสริมความร่วมมือที่เป็นรูปธรรม ได้แก่ กลไกการติดต่อสื่อการ การฝึกร่วม และการฝึกอบรมกำลังพล ในโอกาสนี้ พล.อ.เตีย บัญ ได้กล่าวขอบคุณรัฐบาล กองทัพ และชาวจีนที่สนับสนุนกัมพูชาในทุกด้าน ขณะที่ พล.อ.อ.ซู กิเหลียง ยืนยันว่า จีนพร้อมสนับสนุนกัมพูชาในการปกป้องอธิปไตย ความเป็นเอกราช เสถียรภาพ และการพัฒนาการป้องกันประเทศและการทหารอย่างครอบคลุม
การซ้อมรบทางทหาร “มังกรทอง” เริ่มในปี๒๕๕๙ มีวัตถุประสงค์เพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์และเพิ่มขีดความสามารถของกองทัพกัมพูชา และกองทัพปลดแอกประชาชนจีน (PLA) ในการปฏิบัติการด้านมนุษยธรรม การกู้ภัยจากภัยพิบัติ และการต่อต้านการก่อการร้ายในกรอบการทำงานของสหประชาชาติ ด้วยความร่วมมือระหว่างกระทรวงกลาโหมของทั้งสองประเทศ
การซ้อมรบครั้งสุดท้ายเกิดขึ้นในปี๒๐๒๐ ดำเนินการในพื้นที่ฝึก ๑๐,๐๐๐ เฮกตาร์ ในเขตชุมคีรี จังหวัดกำป้อต ซึ่งมีทหารหลายพันนายที่ประกอบด้วยทหารกัมพูชาและจีนเข้าร่วมในการฝึกซ้อม
มีทหารจากกองทัพกัมพูชา ๒,๕๔๒ นาย และจีน ๒๕๒นาย ที่เข้าร่วมในการซ้อมรบด้วยกระสุนจริง โดยใช้เฮลิคอปเตอร์จู่โจม รถหุ้มเกราะ รถถัง ปืนใหญ่ ปืนครก และอุปกรณ์ต่อสู้หนักอื่นๆ
