ของขวัญมรณะที่มีนามว่าเชื้อโรค
ดร. สุวินัย ภรณวลัย ประธานยุทธศาสตร์วิชาการ สถาบันทิศทางไทย
มนุษย์หรือเซเปียนส์ป่วยเป็นโรคที่ติดจากสัตว์มาตั้งแต่อดีตกาลแล้ว
ในประวัติศาสตร์ของเซเปียนส์ที่ผ่านมา ฆาตกรตัวฉกาจที่ได้ฆ่าชีวิตมนุษย์มากมายล้วนมาจากสัตว์ทั้งนั้น
เชื้อโรคของมนุษย์ที่ติดต่อมาจากสัตว์ คืออีกโฉมหน้าหนึ่งของประวัติศาสตร์ของเซเปียนส์และอยู่เบื้องหลังประเด็นที่สำคัญที่สุดเกี่ยวกับสุขภาพอนามัยของเซเปียนส์ในปัจจุบัน
ก่อนอื่นเราต้องเข้าใจว่าเชื้อโรคคืออะไรและทำให้คนเราเจ็บป่วยได้อย่างไร
กล่าวอย่างไม่เกรงใจพวกเซเปียนส์ … เชื้อโรคก็เป็นสิ่งที่ธรรมชาติคัดสรรมาแล้วเช่นเดียวกับเซเปียนส์
เชื้อโรคก็มีพัฒนาการและวิวัฒนาการเช่นเดียวกับสิ่งมีชีวิตอย่างอื่น
การแพร่กระจายของเชื้อโรคแต่ละตัว หมายถึงจำนวนเหยื่อใหม่ๆที่ติดเชื้อจากคนไข้แต่ละคน ซึ่งจะมากหรือน้อยก็ขึ้นกับว่าเหยื่อจะแพร่เชื้อต่อไปได้มากน้อยเพียงใด
เชื้อโรคแทบจะไม่ต้องออกแรงอะไรเลย มันแค่อยู่เฉยๆเพื่อรอการถ่ายทอดไปยังรายใหม่เท่านั้น
เชื้อโรคบางประเภทสามารถปรับตัวตามสภาพร่างกายหรือนิสัยของผู้ที่มันอาศัยอยู่ได้ เชื้อโรคแต่ละประเภทจึงมีวิธีการแพร่แตกต่างกันไป
มนุษย์สามารถสร้างระบบภูมิคุ้มกันขึ้นมาทำร้ายเชื้อโรคได้ แต่ก็มีเชื้อโรคฉลาดๆบางตัวที่สามารถทนและกักตัวอยู่ในระบบภูมิคุ้มกันของเราได้
เนื่องจากเชื้อโรคมีวิวัฒนาการหรือพัฒนากลยุทธ์ใหม่ๆมาใช้ในการแพร่พันธุ์จากเหยื่อรายหนึ่งไปยังอีกรายเรื่อยๆ ทำให้พวกเซเปียนส์ก็คิดค้นกลยุทธ์ในการทำลายเชื้อโรคขึ้นมาใหม่เรื่อยๆเช่นกัน
นี่คือวัฏจักรการต่อสู้ระหว่างเชื้อโรคกับเซเปียนส์ ในสายตาของมนุษย์หรือเซเปียนส์มันคือสงครามอย่างหนึ่ง แต่เป็นสงครามกับเชื้อโรค
การขยายตัวของเมืองใหญ่คือขุมทรัพย์สำหรับเชื้อโรค เพราะมันสามารถแพร่เชื้อผ่านประชากรจำนวนมากที่อาศัยอยู่กันอย่างหนาแน่น
ขุมทรัพย์ของเชื้อโรคอีกอย่าง คือการพัฒนาเส้นทางการค้าของโลกจนเป็นโลกาภิวัฒน์
เชื้อโรคที่เคยก่อให้เกิดโรคในสัตว์มีวิวัฒนาการถึงขั้นสามารถแพร่เชื้อระหว่างมนุษย์ด้วยกันเองโดยตรงได้ จนกลายเป็นโรคระบาด
ขั้นตอนล่าสุดของเชื้อโรค คือมนุษย์ได้เข้าไปตัดแต่งพันธุกรรมจนเชื้อโรคนั้นมีอานุภาพร้ายแรงกว่าวิวัฒนาการของเชื้อโรคตามธรรมชาติ
ขั้นตอนล่าสุดของเชื้อโรคในปัจจุบันนี้ จึงเป็นของขวัญมรณะที่มนุษย์มอบให้แก่มนุษย์ด้วยกันเอง
และตอนนี้เรากำลังเผชิญสงครามกับเชื้อโรคที่มีวิวัฒนาการล่าสุด เพราะมีคนดันไปเพิ่มอานุภาพให้แก่เชื้อโรคเพื่อเอามาทำร้ายมนุษย์ และ เพื่อเอาชนะสงครามระหว่างมนุษย์กับมนุษย์ด้วยกันเอง