ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
กล่าวในงานเสวนา “วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ทางรอดใหม่จากโควิด-19” เมื่อวันที่ 12 พฤษภาคม 2563 ที่ผ่านมา โดยตอนหนึ่งได้กล่าวถึงข้อความที่ผู้คนส่งต่อกันบนโลกออนไลน์ เช่น
1.วัคซีนไข้หวัดใหญ่ป้องกันโควิด-19 ได้ไหม? คำตอบคือ “ไม่ได้” เพราะไวรัส Influenza ที่ก่อโรคไข้หวัดใหญ่เป็นคนละกลุ่มกับไวรัสโควิด-19 วัคซีนที่ใช้จึงเป็นคนละชนิดกัน และเป็นไปไม่ได้ที่ภูมิคุ้มกันไข้หวัดใหญ่จะไปป้องกันไวรัสโควิด-19 ด้วย
2.ฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่แล้วจะเพิ่มความเสี่ยงติดเชื้อโควิด-19 หรือโรคทางเดินหายใจชนิดอื่นๆ หรือไม่? คำตอบคือ “ไม่เกี่ยว” เพราะเมื่อลดอุบัติการณ์โรคใดโรคหนึ่งลง ก็จะดูเหมือนว่าโรคอื่นๆ เพิ่มสูงขึ้น แล้วก็นำไปเชื่อมโยงทั้งที่ไม่เกี่ยวข้องกัน ทั้งนี้วัคซีนไข้หวัดใหญ่ต้องฉีดทุกปีเพราะสายพันธุ์เปลี่ยนตลอด โดยวัคซีนที่ไทยเลือกใช้เป็นวัคซีนที่ใช้ในซีกโลกใต้ (Southern Strain) เพราะมีช่วงเวลาการระบาดคล้ายกัน แม้ไทยจะอยู่ในซีกโลกเหนือก็ตาม
โดยการฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่มีคำแนะนำ 1.ผู้ที่แพ้ไข่อย่างรุนแรงไม่แนะนำให้ฉีด เพราะวัคซีนที่มีในประเทศไทยมีไข่เป็นส่วนประกอบ ส่วนผู้ที่แพ้ไข่แต่อาการไม่รุนแรงหากจะฉีดต้องพักดูอาการหลังฉีดในโรงพยาบาล 2.อาการแทรกซ้อนอย่างรุนแรงพบได้น้อยมากเพียง 1 ในแสนคน โดยจะมีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง
3.ผู้สูงอายุจำเป็นต้องได้รับวัคซีนไข้หวัดใหญ่ เพราะหากป่วยขึ้นมาโอกาสที่เชื้อจะลงไปที่ปอด เกิดภาวะปอดบวมและเสียชีวิตมีมาก
4.วัคซีนไข้หวัดใหญ่มีผลพลอยได้คือช่วยลดปัญหาในการตรวจหาการติดเชื้อโควิด-19 เช่น ในช่วงฤดูฝน หากมีไข้ เมื่อไปพบแพทย์อย่างน้อยก็ลดตัวแปรคือไข้หวัดใหญ่ไปได้แล้วหนึ่งโรค แพทย์อาจสันนิษฐานไว้ก่อนได้เลยว่าติดเชื้อโควิด-19 เพื่อให้ง่ายต่อการจัดเข้ากลุ่มเสี่ยงต้องสอบสวนโรค ส่วนคำถามที่ว่าปี 2563 นี้ไข้หวัดใหญ่จะระบาดหรือไม่ ก็ยังเป็นคำถามที่น่าคิด เพราะหากมีการป้องกันที่ดีปีนี้อุบัติการณ์ของโรคน่าจะน้อย เพราะปีนี้ป้องกันโควิด-19 กันด้วย เห็นได้จากช่วงต้นปี 2563 การระบาดของไข้หวัดใหญ่ลดลงเมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปี 2562 เพราะคนไทยเริ่มป้องกันตนเองจากไวรัสโควิด-19 มากขึ้น
“อย่างไรก็ตาม ยังแนะนำให้กลุ่มเสี่ยงควรฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่ ถ้าเป็นแล้วอาการรุนแรงได้ แล้วจะฉีดเมื่อไหร่ดี? เดือนที่ฉีดไข้หวัดใหญ่ที่ดีที่สุดคือก่อนฤดูฝน เพราะเรารู้ว่า Peak (ความชุก) ของไข้หวัดใหญ่จะเกิดขึ้นในฤดูฝน ฉะนั้นเดือนที่ฉีดดีที่สุดคือก่อนเข้าฤดูฝน ก็คือก่อนเดือน มิ.ย. ก็คือตอนนี้ ให้รีบไปฉีดวัคซีนไข้หวัดใหญ่กันเลย” ศ.นพ.ยง กล่าว
