เหรียญมีสองด้าน! จีนไม่ร่วมก๊วนปราบเยเมน ฟันธงวิกฤตขนส่งทะเลแดงเร่งเปลี่ยนใช้ขนส่งทางรางในยูเรเซีย

ความไม่สงบในทะเลแดงส่งผลให้อัตราค่าระวางเรือพุ่งสูงขึ้น ราคาค่าขนส่งจากเอเชียไปยุโรปเพิ่มขึ้นสองเท่า เนื่องจากบริษัทโลจิสติกส์ยักษ์ใหญ่ถูกบังคับให้เปลี่ยนเส้นทางการขนส่งสินค้าทางตอนใต้สุดของทวีปแอฟริกา

อัตราค่าระวางตู้คอนเทนเนอร์เพิ่มสูงขึ้นเนื่องจากการโจมตีโดยกลุ่มกบฏฮูตีในเยเมนต่อเรือบรรทุกสินค้าในทะเลแดง บีบให้บริษัทขนส่งยักษ์ใหญ่ต้องส่งเรือรอบๆ แหลมกู๊ดโฮปทางตอนใต้ของแอฟริกา รอยเตอร์รายงานเมื่อวันพฤหัสบดี

ตามข้อมูลที่ติดตามโดย Freightos ซึ่งเป็นตลาดการขนส่งระหว่างประเทศ อัตราจากเอเชียไปยุโรปเหนือเพิ่มขึ้นกว่าสองเท่าเป็นมากกว่า 4,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อตู้คอนเทนเนอร์ขนาด 40 ฟุตในสัปดาห์นี้ ขณะที่ราคาสำหรับการขนส่งจากเอเชียไปเมดิเตอร์เรเนียนก็เพิ่มขึ้นเป็น 5,175 ดอลลาร์

ผู้ให้บริการบางรายได้ประกาศอัตราที่สูงกว่า 6,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อตู้คอนเทนเนอร์ขนาด 40 ฟุตสำหรับการขนส่งในทะเลเมดิเตอร์เรเนียนโดยเริ่มตั้งแต่กลางเดือน และการเรียกเก็บเงินเพิ่มจาก 500 ดอลลาร์สหรัฐฯ ถึง 2,700 ดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อตู้คอนเทนเนอร์อาจทำให้ราคารวมทั้งหมดสูงขึ้นไปอีก ตามที่ Judah Levine หัวหน้าฝ่ายวิจัยของ Freightos กล่าว ตามที่หน่วยงานอ้าง

วันที่ ๖ ม.ค.๒๕๖๗ สำนักข่าวโกลบัลไทมส์รายงานว่า นักวิเคราะห์ของจีนมองว่า “วิกฤตการขนส่งในทะเลแดงเร่งการเปลี่ยนไปใช้การขนส่งสินค้าทางรางในยูเรเซีย”

อุตสาหกรรมโลจิสติกส์กำลังเผชิญกับความท้าทายชุดใหม่ บริษัทโลจิสติกส์ชั้นนำ เช่น MSC, Hapag-Lloyd และ COSCO ได้ระงับการขนส่งผ่านเส้นทางดังทะเลแดง และใช้วิธีจัดส่งสินค้าผ่านแหลมกู๊ดโฮป เช่นเดียวกับที่ทำในยุคกลาง 

เส้นทางใหม่นี้ยาวขึ้นประมาณ 3,500 ไมล์ทะเล ทำให้ต้นทุนการดำเนินงานและเวลาการส่งมอบระหว่างเอเชียและยุโรปเพิ่มขึ้นประมาณเก้าวัน ความไม่มั่นคงทั่วโลกที่เพิ่มมากขึ้น ความขัดแย้งในส่วนต่างๆ ของโลก และกระบวนการลดระดับโลกาภิวัตน์ ส่งผลให้ความเสี่ยงในการขนส่งสินค้าทางทะเลทั่วโลกเพิ่มขึ้น ซึ่งคิดเป็นร้อยละ ๙๐ ของการขนส่งสินค้าระหว่างประเทศทั้งหมด  

ความท้าทายในการขนส่งครั้งใหม่กำลังเพิ่มโปรไฟล์ของการขนส่งทางรถไฟในการค้าระหว่างจีนและยุโรป ซึ่งมีมูลค่าถึง 857,000 ล้านยูโร หรือ 945,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ในปี 2565 และมีศักยภาพที่จะเติบโตต่อไป การเติบโตอย่างรวดเร็วของการขนส่งสินค้าทางรางในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เมื่อเทียบกับการขนส่งทางทะเลที่คล้ายคลึงกันระหว่างจีนและยุโรป มีแนวโน้มที่จะเร่งตัวขึ้นอีก 

การเปลี่ยนแปลงประเภทของสินค้าที่ขนส่งในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยเน้นไปที่สินค้าที่มีมูลค่าสูง เช่น โทรศัพท์ คอมพิวเตอร์ และเซมิคอนดักเตอร์มากขึ้น ได้นำไปสู่ความต้องการรูปแบบการขนส่งที่รวดเร็วยิ่งขึ้น เมื่อเทียบกับการขนส่งทางทะเล เนื่องจากไม่ได้ แช่แข็งเงินทุนจำนวนมากและลดเบี้ยประกัน

กว่า 90 เปอร์เซ็นต์ของการจราจรทางรถไฟระหว่างจีนและยุโรปเดินทางผ่านระเบียงทางตอนเหนือที่ตัดผ่านรัสเซียและเบลารุส ทางเดินนี้เผชิญกับความท้าทายในการพัฒนาอันเนื่องมาจากความไม่มั่นคงทางการเมืองและโครงสร้างพื้นฐานที่ไม่ดี ธุรกิจในยุโรปลังเลที่จะใช้ระบบขนส่งมวลชนผ่านดินแดนรัสเซีย และขีดความสามารถของเส้นทางรถไฟคาซัคและรัสเซียไม่เพียงพอที่จะตอบสนองความต้องการที่เพิ่มขึ้น

ในช่วงไม่กี่ปีมานี้ มีการให้ความสนใจอย่างมากต่อการพัฒนาเอเชียกลาง ซึ่งสั้นกว่าระเบียงทางตอนเหนือมาก และขยายระหว่างจีน เอเชียกลาง ทะเลแคสเปียน คอเคซัสตอนใต้ และตุรกี ไปจนถึงยุโรป สินค้าที่ขนส่งตามเส้นทางนี้มีจำนวนเพิ่มมากขึ้น โดยมีการเติบโตเป็นประวัติการณ์ในปี 2565 โดยปริมาณสินค้าเพิ่มขึ้นสองเท่าครึ่งเมื่อเทียบกับปีก่อนหน้า โดยอยู่ที่ 1.5 ล้านตัน เส้นทางนี้จะผ่านประเทศที่พูดภาษาเตอร์กเป็นหลัก และคาดว่าจะช่วยกระตุ้นการค้าในภูมิภาคอย่างมีนัยสำคัญ

ในปี 2023/2566 สถาบันการเงินระหว่างประเทศหลายแห่งเผยแพร่รายงานเกี่ยวกับศักยภาพในอนาคตของ Middle Corridor ธนาคารโลกออกรายงานเมื่อเดือนพฤศจิกายน ระบุว่าระเบียงกลางอาจเพิ่มปริมาณการขนส่งสินค้าสามเท่าภายในปี 2573 และลดเวลาการเดินทางลงครึ่งหนึ่ง ในเดือนมิถุนายน ธนาคารเพื่อการบูรณะและพัฒนาแห่งยุโรปตีพิมพ์รายงานที่ระบุว่าการลงทุนมูลค่า 18.5 พันล้านยูโรภายในปี 2583 จะทำให้สามารถขนส่งสินค้าได้ 1.4 ล้าน TEU ต่อปี 

โลกเผชิญกับความท้าทายหลายประการ: ความไม่มั่นคงทางการเมือง ความขัดแย้งในภูมิภาคต่าง ๆ โลกาภิวัตน์ที่ลดลง และแบ่งเป็นพันธมิตรที่เป็นปฏิปักษ์ ปัจจัยเหล่านี้เพิ่มความเสี่ยงทั่วโลกสำหรับการขนส่งสินค้าทางทะเล ส่งผลให้ต้นทุนการขนส่งสูงขึ้นและเวลาจัดส่งนานขึ้น ด้วยเหตุนี้ การขนส่งทางบกจึงมีความสำคัญมากขึ้นในฐานะทางเลือกแทนเส้นทางเดินเรือ การเปลี่ยนไปใช้การขนส่งทางบกนี้สามารถช่วยปรับปรุงความยั่งยืนทางการค้า รักษาห่วงโซ่อุปทาน และลดการปล่อยก๊าซคาร์บอน ผู้นำในตลาดการขนส่งจึงเริ่มให้ความสำคัญกับรูปแบบการขนส่งสินค้าทางเลือกมากขึ้น

เหรียญมีสองด้านเสมอ จีนเสนอมุมมองทางเลือกใหม่ที่สอดคล้องกับความเป็นไปได้จริงที่ว่า เส้นทางขนส่งในทะเลแดงมีปัญหาสามารถเลี่ยงไปใช้เส้นทางบกที่มีอยู่แล้วลดผลกระทบได้ จะว่าไปแล้วก็ เข้าทางBelt and Road Initiative ของจีนเลย

ปรากฎการณ์ที่จีนปฏิเสธไม่เข้าร่วมกับทีม Prosperity Gurdian ของสหรัฐฯตอกย้ำจุดยืนต่อฝ่ายอาหรับว่า จีนเสนอตัวเป็นทางเลือกใหม่ให้กับทุกฝ่ายในการแก้ปัญหาระดับโลกหลายเรื่อง ที่สำคัญคือ การประสานซาอุดีอาระเบียกลับมาคืนดีกับอิหร่าน ส่งผลให้วันนี้สหรัฐฯเสียเพื่อนในอาหรับในทางยุทธศาสตร์เรียบร้อยโรงเรียนรัสเซีย-จีนไปแล้ว!